Binnen de Hatha-Yoga draait het vooral om lichaamshoudingen (Asana’s) en ademhalingstechnieken (Pranayama’s). Steeds weer wordt het lichaam en de adem samengebracht in de bewegingen, hierdoor ontstaat er samenspel, harmonie. Beiden zijn niet los van elkaar te beschouwen, op het moment dat je gespannen ademt kun je je lichaam niet ontspannen, in een gespannen lichaam is er geen ontspannen adem. Als je een houding aanneemt waarmee je je ademruimtes beperkt vindt er ook een beperkte ademhaling plaats.
Langzamerhand ontstaat er ook vanuit de westerse medische wereld steeds meer erkenning voor het systeem van ademhalings- en lichaams-oefeningen waarmee binnen de Hatha-Yoga gewerkt wordt. Steeds vaker krijgen mensen van hun huisarts te horen; "ga maar eens wat Yoga doen".
De lichaamshoudingen oftewel Asana’s zijn in de loop van de eeuwen ontwikkeld en hebben elk hun eigen specifieke uitwerking op ons lichaam en op onze geest. Het is verbazingwekkend hoeveel kennis van de menselijke anatomie de Yogi’s bezaten die dit systeem ontwikkeld hebben. De oefeningen hebben invloed op het hele lichaam: alle spieren, organen, klieren, bloedvatenstelsels, ademhalingskanalen en het zenuwstelsel.
Door het beoefenen van Asana’s ontwikkelen we lenigheid, gevoel voor evenwicht, uithoudingsvermogen en vitaliteit. Maar op lichamelijk vlak gebeurt er veel meer dan we direct kunnen waarnemen. We reinigen ons lichaam van afvalstoffen en ontwikkelen elke spier zenuw en klier in ons lichaam. Ook zal vermoeidheid afnemen en worden de zenuwen tot rust gebracht.
Op het moment dat we Asana’s beoefenen zijn we bezig met onze lichamelijke gewaarwording, bewustwording van de houding van ons lichaam, bewust van de veranderingen die tot stand komen in ons lichaam, bewust van de "pijnplekken" of gebieden die "gespannen" aanvoelen zodat we hier aandacht aan kunnen besteden.
Door Yoga te beoefenen ontstaat er op de lange duur een steeds grotere verfijning in onze waarneming, we worden bewuster van onze houding, ook als we niet op onze Yoga-mat staan, bewuster van wat "heilzaam" is voor ons lichaam, bewust van waar ons lichaam om vraagt of juist niet om vraagt.
Pranayama (of de wetenschap van de ademhaling) draait om beheersing van de adem. Het volgen van ritmische patronen van langzame diepe ademhaling leidt tot versterking van het ademhalingsstelsel en het tot rust brengen van het zenuwstelsel.
Iedereen vindt ademhaling iets vanzelfsprekends, we schenken er bijna nooit aandacht aan terwijl het onze eerste levensbehoefte is. In deze maatschappij waarin we allemaal zo druk bezig zijn,vergeten we vaak om diep en rustig te ademen. Hierdoor ontstaat er vaak een oppervlakkig adempatroon waarbij niet de volledige ademruimte gebruikt wordt. Op lichamelijk vlak betekent dit dat de organen minder "gemasseerd" worden en er geen optimale doorbloeding plaatsvindt. Het middenrif is minder beweeglijk en je sluit als het ware de ruimte in je lichaam af in plaats van de ademruimte te benutten. Een gesloten verkrampte lichaamshouding die de uiterlijke vorm is van een oppervlakkige, verkrampte ademhaling. Bewust ademen en gebruik maken van de verschillende ademruimten zorgt er voor dat we ons lichamelijk prettiger voelen en dat we leren ontspannen. Langzaam en diep ademen zorgt er voor dat we onze aandacht leren richten en heeft een rustgevende werking op ons denken.
Adem wordt binnen de Yoga traditie gezien als Prana, levensenergie. Het is de adem die ons verbindt
met de wereld om ons heen en ook de verbinding maakt tussen ons lichaam en onze geest.
Deze energie stroomt door ons lichaam in 72.000 energiebanen (nadi’s).
Een juiste manier van ademen zet er toe aan om deze energie tot in elke cel van je lichaam te brengen.
Prana zou je kunnen zien als de wind in ons lichaam, zolang deze niet gaat liggen zal de vlam van
onze concentratie blijven bewegen. Pas als de wind gaat liggen is de vlam onbeweeglijk. Hierbij staat
de uitademing voor het leeg maken van de geest, het verwijderen van alle illusies.
De adem wordt binnen de Hatha-Yoga niet alleen onder de aandacht gebracht binnen de Pranayama’s maar er wordt ook tijdens de bewegingen stil gestaan bij het “doorademen”, het richten van je adem en aandacht naar de plekken in je lichaam waarmee je werkt. Ook observeren we de beweging van de adem en de reactie van de adem vlak na de houdingen.